پایگاه تحلیلی خبری شعار سال

به دنبال انتقادات از پناهیان بخاطر اظهاراتش درباره پیامبر گرامی اسلام و امیر المومنین، روز گذشته صوتی از شیخ حسین انصاریان وایرال شد که به شدت از این اظهارات انتقاد کرده و گفته بود؛ «أَسْتَغْفِرُ ٱللَّهَ رَبِّی وَأَتُوبُ إِلَیْهِ؛ پیغمبر و علی که اینگونه قرآن از آن‌ها تعریف می‌کند گوشت تلخ بودند؟ دیگر ناسزایی از این بالاتر بود که به پیامبر و امیرالمومنین گفته شود؟ توجیهات بیان شده روز بعد یک قران ارزش ندارد؛ چون دفاع از خود بوده نه از امیرالمؤمنین و پیغمبر. شما را بخدا بلد نیستید روی منبر پیغمبر ننشینیدحرام است والله!» پناهیان در پیام متقابل بیان داشت که من به توصیه پدرانه ایشان (شیخ حسین انصاریان) از همه اهل علم در حوزه که دچار ناراحتی بخاطر این تعبیر شدند عذرخواهی می‌کنم، از همه مومنین و دلسوزان عذرخواهی می‌کنم و استغفار می‌کنم اگر به ساحت مقدس امیرالمومنین جسارتی شده باشد حتی در حد بی اعتنایی کردن.

نسبت «فقه» و «اخلاق» همیشه در میان عالمان مسلمان و در دهه‌های اخیر میان به طور گسترده‌ای میان دین پژوهان به خصوص نواندشان دینی، محل نزاع بوده است. پاره‌ای از اندیشمندان اخلاق را ذیل دین تعریف می‌کنند، برخی آن را مستقل از دین دانسته و بعضی‌ها نیز اخلاق را مسأله‌ای مُشرف و مسلط بر گزاره‌های دینی می‌دانند به طوری که حکمِ دینی همیشه تابع حکم اخلاقی است. سروشِ دباغ روان‌درمان گر، مدرس فلسفه و نواندیش دینی است. او سالیانی است که دغدغۀ ربط میان «فقه» و «اخلاق» را دارد و توانسته پاره‌ای از موضوعات فقهی را در «ترازوی اخلاق» – در دستگاه اخلاقیِ خود – واکاوی کند. کتاب او به نام «زمین فقه و آسمان اخلاق» به تازگی منتشر شده است. از سوی دیگر محمد موسوی عقیقی پژوهشگر فقه، فلسفه و اخلاق مناسبات میان «فقه» و «اخلاق» را به فراخور موضوعاتی بررسی می‌کند. متن زیر، گفتگوی میان سروش دباغ و موسوی عقیقی است است.

نسبت فقه و اخلاق ، نه تنها از دیرباز محل تأمل عالمان دینی بوده و ذهن آنان را مشغول ساخته است، بلکه در شرایط امروز، به دلیل تحولات اجتماعی و فرهنگی گسترده در زندگی بشر و تغییرات رخ داده در سبک زندگی، نیاز حس شده به توسعه‌ی فقه و نیاز به پاسداشت از جایگاه اخلاق در حیات اجتماعی، بازنگری در این مسئله ضرورتی افزون یافته است.

احکام شرعی، قوانین دینی هستند که خواست و اراده خداوند را نشان داده و وظیفه عملی انسان را مشخص می‌کنند و فقه، علم به احکام شرعی از رهگذر ادله تفصیلی است. این تعریف به آن‌چه (عملیة الاستنباط) نامیده شده، نظر دارد.